Założeniem Twórcy Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach imieniem Prof. dr Szczepana Pieniążka, było utworzenie stacji doświadczalnych w różnych rejonach geograficzno-klimatycznych Polski. Już w drugim roku działalności Instytutu Sadownictwa w Skierniewicach powstałego w 1951 roku, doszło z dniem 1 stycznia 1953 roku do powołania Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Brzeznej koło Nowego Sącza.
Organizatorem i pierwszym dyrektorem był dr Zbigniew Gertych. W krótkim czasie do 58 hektarowego gospodarstwa w Brzeznej dołączono inne wybrane gospodarstwa, leżące w promieniu 75 km. Na przestrzeni lat liczba gospodarstw przynależna SZD Brzeznej i łączna powierzchnia gruntów ciągle się zmieniały.Po odejściu z Brzeznej dr Z. Gertycha, Zakładem kierowali kolejno: dr Edmund Niemczyk (1964-1965), mgr Jan Caputa (1965-1971), dr Eberhard Makosz (1971-1981), mgr Edward Paszek (1981-1985), prof. dr Adam Szczygieł (1985-1995), dr Paweł Kołodziejczak (1995-2000), dr Jan Danek (2001-2008).
Od sierpnia 2008r do 30.października 2012 roku Zakładem kierował mgr inż. Krzysztof Gasparski pełniąc w nim funkcje Prezesa Zarządu.Po odwołaniu Go przez Radę Nadzorczą funkcję Prezesa Zarządu objął mgr inż. Dariusz Szewczyk.
Wśród wymienionych osób tytułów profesorskich doczekali się uznani fachowcy tacy jak:
- Prof. Zbigniew Gertych,
- Prof. Edmund Niemczyk (wierny przyjaciel Brzeznej),
- Prof. Eberhard Makosz (świetny organizator, skuteczny motor rozwoju polskiego sadownictwa, przyjaciel młodzieży),
- Prof. Adam Szczygieł (światowej sławy nematolog),
Przez cały okres działalności Zakładu oraz obecnie, niezależnie od formy organizacyjnej i sposobu finansowania głównymi kierunkami działalności były:
- działalność badawcza z zakresu sadownictwa,
- upowszechnianie wiedzy sadowniczej,
- produkcja, głównie sadowniczego materiału szkółkarskiego,
- wprowadzanie do uprawy mniej znanych gatunków roślin jagodowych.
Badania naukowe w przeciągu lat koncentrowały się w dużej mierze na zagadnieniach związanych z występowaniem i zwalczaniem chorób i szkodników, w tym pasożytniczych nicieni. Szczególne zasługi mieli tutaj: prof. dr hab Adam Szczygieł, dr Hanna Profic-Alwasiak, dr Stanisław Prędki i prof. dr hab. Edmund Niemczyk. Prace badawcze doprowadziły m.in. do opracowania metody produkcji zdrowych sadzonek truskawek, racjonalnych programów ochrony roślin sadowniczych, a także do stworzenia i zastosowania w praktyce metody integrowanej produkcji owoców.
Wprowadzenie do produkcji nowych gatunków i odmian w rejonie Podkarpacia, a także na terenie całego kraju było i jest nadal ważnym elementem pracy. Dotyczy to głównie roślin jagodowych, w tym porzeczki, agrestu, borówki wysokiej, maliny, jeżyny, truskawki, poziomki, aktinidii, jagody kamczackiej, świdośliwy, cytryńca chińskiego i innych. W tym zakresie duży wkład pracy mieli inż. Z. Kostrzewa, St. Wierzbicki i mgr K. Pierzga i dr Jan Danek.
Ocena odmian i ich wdrażanie dotyczyły nie tylko odmian wyhodowanych w Brzeznej, lecz także odmian z innych ośrodków badawczych w Polsce i sprowadzanych z zagranicy. Badania w zakresie tej tematyki są kontynuowane przez dr Marię Buczek.
Zespół, którym kierował dr Jan Danek wytworzył wiele odmian malin: odmiany malin dwuletnich takich jak: Beskid, Nawojka, Benefis, Laszka, Radziejowa, Sokolica i czarna malina Litacz, odmiany malin powtarzających (owocujących na jednorocznych pędach malin jesiennych): Polana, Poranna Rosa (żółta malina), Polka, Pokusa, Polesie, Popiel oraz jeżyny Orkan, Gazda, Leśniczanka, Zagroda, Polar, Gaj, Ruczaj i Brzezina. Ważnym z praktycznego punktu widzenia dla regionu i kraju, było opracowanie modeli sadów dla poszczególnych gatunków z zastosowaniem określonej podkładki dla odmiany. Uwzględniano przy tym warunki środowiskowe i konieczność stosowania zabiegów agrotechnicznych. Prace w tym zakresie prowadzili w przeszłości mgr M. Wawrzyńczak, prof. E. Makosz, mgr F. Zaziąbł, dr P. Kołodziejczak i dr F. Kadzik, prof. dr hab. A. Szczygieł a obecnie dr M. Buczek. Aspekt ekonomiczny produkcji sadowniczej był przedmiotem prac naukowych prof. Z. Gertycha i prof. E. Makosza.
Działalność upowszechnieniowa obejmowała różne formy. Podstawowym i najbardziej efektywnym sposobem zarówno w przeszłości jak teraz, jest osobisty kontakt pracownika naukowego Zakładu i odbiorcy (producenta owoców lub materiału szkółkarskiego). Formy kontaktów w które angażują się pracownicy Zakładu obejmują m.in. organizację szkoleń, seminariów i konferencji, oraz praktyczne spotkania w sadach należących do Zakładu, a także w gospodarstwach sadowników. SZD Brzezna uczestniczy także w licznych wystawach i kiermaszach. Liczbę artykułów napisanych przez pracowników Zakładu, a następnie zamieszczonych w czasopismach fachowych należy liczyć na setki, podobnie jak publikacji naukowych. Ważną pozycją są też opracowania książkowe. Należy też wspomnieć o licznych audycjach naukowych i programach telewizyjnych z udziałem naszych specjalistów. Praktyki produkcyjne i staże absolwenckie odbyło w ciągu minionych lat niezliczona ilość młodych ludzi.
Działalność produkcyjna ukierunkowana była i jest na wytwarzanie materiału szkółkarskiego najwyższej jakości. Produkcja drzewek owocowych opierała się na własnym materiale wyjściowym. Zakład posiadał bowiem wolne od wirusów sady zraźnikowe i mateczniki podkładek .
Wraz z zaleceniami dotyczącymi uprawy poszczególnych gatunków i odmian roślin jagodowych, rozwijano w Zakładzie produkcję kwalifikowanych sadzonek. Dotyczy to porzeczek i agrestu, a także malin i jeżyn. W ostatnich latach rozwinięto produkcję mało znanych gatunków roślin owocowych, jak jagoda kamczacka, aktinidia, cytryniec chiński, dereń jadalny, róża wielkoowocowa i inne. Oddzielnym zagadnieniem jest produkcja sadzonek truskawek. Sadzonki najwyższej jakości pod względem zdrowotnym i wyjściowym “superelita”, produkuje się od końca lat 60. Metody stosowane w produkcji szkółkarskiej są zróżnicowane, a więc tradycyjne polowe, pojemnikowe z ukorzenianiem roślin w szklarniach lub tunelach foliowych, a także metodą in vitro w kulturach tkankowych. Produkcja owoców uprawianych gatunków i odmian, miała przeważnie charakter eksperymentalny. Była jednak znaczącym źródłem dochodów i przykładem naśladowanym przez producentów z rejonów sadowniczych Podkarpacia.
Wyjątkową rolę w produkcji prowadzonej w gospodarstwie Brzezna odegrał kierownik tego gospodarstwa Andrzej Gasparski, pracujący na tym stanowisku przez 40 lat. Obecnie te obowiązki wypełnia mgr inż. Wojciech Zaweracz.
Na początku 2001 roku została utworzona Spółka z o.o., przyjmując nazwę Sadowniczy Zakład Doświadczalny Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa Brzezna Sp. z o.o,, na bazie wniesionych aportem gruntów i zabudowań, w której 100% udziałów należy do Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa w Skierniewicach.
Od 1 września 2011 roku obowiązuje nowa nazwa firmy „Sadowniczy Zakład Doświadczalny Instytutu Ogrodnictwa Brzezna Sp. z o.o.” z uwagi na połączenie się w Skierniewicach Instytutu Warzywnictwa z Instytutem Sadownictwa i Kwiaciarstwa w nową jednostkę pod nazwą Instytut Ogrodnictwa.
